|
'''poder''' 1 ''v.t.''
{{-subst-}}
#Te-la posibilidade de realizar certa cousa. ''Se podes, fala con ela.''
'''poder''' 2 '' s.m .'' {{VarN|poder||s}}▼#Ser capaz de realizar certa cousa. ''Desde aí non podes abri-la porta.''
# ({{sem|Política}}) Dominio, imperio, facultade e xurisdición que alguén ten para mandar ou executar algo. Goberno dalgunhas comunidades [[política]]s
#Ter permiso ou dereito para facer algo. ''Díxome miña nai que podo ir convosco.''
{{-relac-}}
#''v.i.'' Ser posible algo. ''Pode que chova pola tarde.''
[[poder executivo]], [[poder lexislativo]], [[poder xudicial]], [[poder fáctico]], [[división de poderes]]
#Ser capaz de vencer a alguén por ter máis forza ca el. ''Non pelexes comigo que non me podes.''
{{-ver-}}
#Ter influencia ou capacidade de dominio. ''É un home que pode moito.''
*[[Wiktionary:Apéndice de política | Apéndice de Política]]
:'''A, ata máis non p.''' ''loc. adv.'' Todo o posible.
:'''A p. de.''' Polo feito repetido de.
:'''Non p. con alguén.''' Non ser capaz de dominalo.
:'''Non p. ver a alguén.''' Odialo.
:OBS. ''v. irreg.''
:'''Conxugación:'''
::'''Indic.:'''
:::'''pres.''' podo, podes, pode, podemos, podedes, poden;
:::'''imperf.''' podía, podías, ...;
:::'''perf.''' puiden, puideches, puido, puidemos, puidestes, puideron;
:::'''plusc.''' puidera, puideras, ...;
:::'''fut.''' poderei, poderás, ...;
:::'''fut.''' pret. podería, poderías, ...;
::'''Subx.:'''
:::'''pres.''' poida, poidas, ...;
:::'''imperf.''' puidese, puideses, ...;
:::'''fut.''' puider, puideres, ...;
::'''Imperat.''' pode, podede;
::'''Inf. conx.''' poder, poderes, ...;
::'''Xer.''' podendo.
::'''Part.''' podido.
#Facultade ou capacidade de facer algo. ''O mago tiña poderes extraordinarios.''
#Posibilidade de facer algo gracias a unha lei ou contrato. ''O presidente ten poderes para disolve-la asemblea.''
#Capacidade de influír sobre algo ou alguén ou para dominar a alguén. ''O xefe ten moito poder sobre os empregados.''
#Dirección e control das funcións de goberno. ''O partido que está no poder é moi criticado.''
#Dar autoridade a alguén para que poida facer algo no nome doutra persoa, e escrito no que se autoriza. ''Asinoulle un poder para que votase por el na reunión.''
#Forza, enerxía. ''Para os anos que ten aínda se ve con poder.''
:'''Estar ou obrar algo en p. de alguén.''' Ter algo.
:'''P. públicos.''' A Administración dunha comunidade cos servicios que dela dependen.
| 