aberto: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Gallaecio (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{-gl-}}
{{etim|do {{orixe|la|gl}} ''{{la|aprertus|apertus, -a, -um}}'', {{gl|participio}} de ''{{la|aperio|aperire}}'', «{{gl|abrir}}».}}
{{pronuncia|/aˈβɛrto/||gl}}
{{son|||gl}}
'''{{PAGENAME}}''' {{varn|abert||o|os|a|as}}
# {{Gl|participio}} de {{gl|abrir}} ou abrirse.
{{-adx-|gl}}
'''{{PAGENAME}}''' {{varnVarXN|abert||o|os|a|as}}
# {{Gl|non}} {{gl|pechar|pechado}}.
#{{Gl|separado}} ou {{gl|fóra}} da {{gl|abertura}} a través da cal {{gl|impedir|impedía}} o {{gl|paso}}.
#:{{exemplo|{{gl|deixar|Deixei}} a {{gl|porta}} <u>aberta</u>.}}
# {{Gl|que}} non está rodeado ou cercado de valados, muros, etc.
# {{Gl|non}}:'''Antónimos:''' {{gl|pechar|pechado}}.
#:{{exemplo|Aquela leira <u>aberta</u> é do meu xenro.}}
#Que non está {{gl|rodeado}} ou {{gl|cercado}} de {{gl|valado}}s, {{gl|muro}}s, etc.
# {{Gl|amplo}}, extenso, sen obstáculos.
#:{{exemplo|SenAquela darnos de conta, xa navegábamos a mar{{gl|leira}} <u>abertoaberta</u> é do meu {{gl|xenro}}.}}
#De gran {{gl|extensión}} e sen {{gl|obstáculo}}s.
# {{Gl|que}} non ten edificios ou árbores que dificulten a visión.
#:{{exemplo|ASen urbanización{{gl|dar de conta|darnos de conta}}, xa con{{gl|navegar|navegabamos}} grandesa espazos{{gl|mar}} <u>abertosaberto</u>.}}
#:{{sin|{{gl|amplo}}, {{gl|extenso}}.}}
# {{Gl|que}} está habitado.[Dito do edificio].
#Sen {{gl|edificio}}s ou {{gl|árbore}}s que {{gl|dificultar|dificulten}} a {{gl|visión}}.
#:{{exemplo|Na aldea aínda quedan algunhas casas <u>abertas</u>.}}
#:{{exemplo|A {{gl|urbanización}} {{gl|contar|conta}} con grandes {{gl|espazo}}s <u>abertos</u>.}}
# ({{sem|Figurado|gl}}) {{Gl|que}} ten facilidade para relacionarse cos demais.
#<nowiki>[</nowiki>{{Gl|edificio}}] con {{gl|xente}} {{gl|vivir|vivindo}} nel.
#:{{exemplo|É un home moi <u>aberto</u>.}}
#:{{exemplo|Na {{gl|aldea}} aínda {{gl|quedar|quedan}} algunhas casas{{gl|casa}}s <u>abertas</u>.}}
# ({{sem|Figurado|gl}}) {{Gl|que}} é tolerante, que acepta con facilidade as ideas novas, os costumes, etc.
#:{{sin|{{gl|habitado}}.}}
#:{{exemplo|É unha rapaza con sorte, ten uns pais moi <u>abertos</u>.}}
# ({{sem|Figurado|gl}}) Con {{Glgl|quefacilidade}} ten facilidade para relacionarse{{gl|relacionar}}se cos demais.
# ({{sem|Fonética|gl}}) {{Gl|que}} se pronuncia separando a lingua do padal, de maneira que queda máis {{gl|abertura}} para a saída do aire. [Dise da vogal].
#:{{exemplo|ÓsoÉ pronúnciaseun con{{gl|home}} ''o''moi <u>aberto</u>, e oso, con ''o'' pechado.}}
# ({{sem|MedicinaFigurado|gl}}) Que {{Glgl|aceptar|queacepta}} estácon exposto{{gl|facilidade}} aoas aire{{gl|idea}}s {{gl|novo|novas}}, senos cubrir pola{{gl|costume}}s, peletc.
#:{{exemplo|FracturaÉ unha {{gl|rapaz}}a con {{gl|sorte}}, ten uns {{gl|pais}} moi <u>abertaabertos</u>.}}
#:{{sin|{{gl|tolerante}}.}}
# ({{sem|Veterinaria|gl}}) {{Gl|que}} marcha defectuosamente, a consecuencia de lesións do aparello locomotor. [Dise do cabalo].
# ({{sem|Fonética|gl}}) <nowiki>[</nowiki>{{Gl|quevogal}}] que se {{gl|pronunciar|pronuncia}} {{gl|separar|separando}} a {{gl|lingua}} do {{gl|padal}}, de maneira que {{gl|quedar|queda}} máis {{gl|abertura}} para a {{gl|saída}} do {{gl|aire. [Dise da vogal]}}.
#:{{exemplo|<u>Aberto</u> de diante.}}
#:{{exemplo|«{{Gl|óso}}» {{gl|pronunciar|pronúnciase}} con «{{gl|o}}» <u>aberto</u>, e «{{gl|oso}}», con «{{gl|o}}» {{gl|pechado}}.}}
# ({{sem|Medicina|gl}}) {{Gl|exposto}} ao {{gl|aire}}, sen {{gl|cubrir}} pola {{gl|pel}}.
#:{{exemplo|Aquela leira{{Gl|fractura}} <u>aberta</u> é do meu xenro.}}
# ({{sem|Veterinaria|gl}}) <nowiki>[</nowiki>{{Gl|quecabalo}}] que {{gl|marchar|marcha}} {{gl|defectuosamente}}, a consecuencia de lesións{{gl|lesión}}s do {{gl|aparello locomotor. [Dise do cabalo]}}.
#:{{exemplo|{{gl|aberto de diante|<u>Aberto</u> de diante}}.}}
{{-relac-}}
* {{glGl|aberto de detrás}}, {{gl|aberto de diante}}, {{gl|aberto de man}}, {{gl|aberto de peito}}, {{gl|andar cos ollosoídos -ouabertos}}, {{gl|andar cos oídos-ollos abertos}}, {{gl|en aberto}}, {{gl|forma cristalográfica aberta}}, {{gl|fractura aberta}}, {{gl|nevar no aberto}}, {{gl|quedar coa boca aberta}}.
{{-verbo-|gl}}
'''{{PAGENAME}}''' {{VarXN|abert|o|os|a|as}}
#{{definicionimpropia|{{gl|participio}} do {{gl|verbo}} «'''{{gl|abrir}}'''» ou «'''{{gl|abrir}}se'''».}}